اصول طراحی فضای آشپزخانه

اصول طراحی فضاهای داخلی آشپزخانه

با نگاهی کلی به پلان و چیدمان مبلمان یک آشپزخانه به سادگی می توان به کارایی یا نامناسب بودن طراحی داخلی آن پی برد. آشپزخانه هایی که در آنها فضای کافی برای حرکت در اطراف، باز کردن درب کابینت ها و درهای وسایل مختلف و محلی برای آماده سازی غذا وجود ندارد، نیازمند تجدید نظر در چیدمان داخلی و یا حتی ایجاد تغییرات بنیادی و ساختاری هستند. اصول طراحی آشپزخانه حداقل یک متر فضای آزاد را در اطراف “چزیره میانی” توصیه می نمایند.
در حال حاضر و با گسترش ارتباطات و انواع وسایل اطلاع رسانی، منابع و مراجع بسیار زیادی برای ایده برداری جهت تغییر شکل آشپزخانه ها وجود دارند. در این میان، می توان به پایگاههای اینترنتی که بصورت برخط بر طراحی آشپزخانه تمرکز نموده و کاربران را قدم به قدم و مرحله به مرحله تا رسیدن به طرح دلخواهشان راهنمایی می نمایند و یا مجلات و کتابهای تخصصی مرتبط با دکوراسیون منازل مسکونی اشاره نمود.مکان اجاق گاز، یخچال و سینک ظرفشویی که به “مثلث آشپزخانه” موسومند، در طراحی هر آشپزخانه بسیار مهم بوده و نقشی کلیدی دارند. اصولا بخش عمده هر طرح بازسازی یا اصلاح دکوراسیون در آشپزخانه بصورت مستقیم و یا غیرمستقیم به حداقل یکی از این سه عنصر مرتبط می گردد. نکته قابل توجه در این میان، وجود هندسه پنهان و ارتباطات غیرقابل انفکاک میان این سه راس عملکردی است که جابجایی هریک بر موارد دیگر اثرگذار می گردد.
هزینه بازسازی و بروز کردن فضای یک آشپزخانه بستگی به عوامل گوناگونی همچون ابعاد، نوع و جنس کابینت ها، وسایل و دیگر ملحقات، جنس و کیفیت مصالح کفسازی، بدنه سازی، نورپردازی و … دارد. اما ازآنجاکه بطور عمومی و بویژه با توجه به فرهنگ بومی، آشپزخانه مهم ترین فضا در یک خانه محسوب می گردد، می توان انتظار داشت که قسمت عمده ای از هرگونه سرمایه گذاری در این زمینه به مالکین و کارفرمایان بازگشت داده شود. مطالعات و تخمین های جهانی انجام گرفته در این رابطه، ۷۵- ۸۰ درصد برگشت سرمایه را نشان می دهند.

 
[textmarker color=”CF2900″]اصول نورپردازی در آشپزخانه[/textmarker]

در آشپزخانه های قدیمی که مانند آشپزخانه های امروزی دارای کابینت های ثابت و جاسازی شده و محل مشخصی برای اجاق گاز، یخچال و دیگر وسایل آشپزخانه نبودند ؛ نورپردازی اغلب به وسیله یک چراغ آویز سقفی که در مرکز سقف آشپزخانه نصب می شد انجام می گرفت چرا که بیشتر فعالیت های صورت گرفته شده در آشپزخانه (مانند آماده سازی مواد غذایی) بر روی میز وسط آشپزخانه انجام می شد اما آشپزخانه های امروزی با ردیفی از کابینت ها، اجاق گاز و یخچال جاسازی شده به موازات و در کنار دیوارهای آشپزخانه نیازمند شیوه دیگری از نورپردازی هستند.
در آشپزخانه های امروزی بر خلاف گذشته قسمت اعظم کار بر روی سطح کابینت ها و در کنار اجاق گاز، شیر آب و سینک ظرفشویی انجام می شود که در اکثر آشپزخانه ها همگی در کنار دیوار قرار دارند. اما هنوز چراغ های سقفی از وسط سقف آشپزخانه آویزان هستند و این امر موجب می شود تا افراد اغلب پشت به منبع نور و در زیر سایه خود مشغول به کار هستند و هنگام کار از نور کافی برخوردار نباشند ؛ با توجه به تغییرات ساختار آشپزخانه های امروزی نسبت به گذشته، ما در بخش هایی از آشپزخانه که محل انجام امورات آماده سازی و پخت و پز محسوب می شوند به نور کافی نیاز داریم مانند سطح روی اجاق گاز، سینک ظرفشویی و سطوح روی کابینت ها که برای آماده سازی وسایل آشپزی و مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند.

علاوه بر نیاز آشکار به روشنایی مناسب در این قسمتها، فضای کلی آشپزخانه نیز باید از نور کافی برخوردار باشد. همچنین در بسیاری از آشپزخانه ها تعدادی از کابینت ها به صورت ویترین ساخته شده اند و از آنها برای به نمایش گذاشتن ظروف زیبا و تزئینی استفاده می شود . این کابینت ها نیز نیاز به نورپردازی داخلی دارند. با این توضیحات ما نیاز به یک مجموعه منابع نوری داریم که هریک به صورت جداگانه قابل کنترل باشند .
نور کافی برای سطح روی اجاق گاز در آشپزخانه هایی که دارای یک هواکش یا هود در بالای اجاق گاز هستند توسط چراغ هواکش تأمین می شود. اگر بالای اجاق گاز، هواکش مجهز به چراغ وجود ندارد باید یک چراغ قابل تنظیم در بالای اجاق گاز نصب شود. برای بالای سینک ظرفشویی نیز به یک چراغ نیاز است تا هنگام شب و تاریکی هوا نور کافی برای شست و شوی ظروف و مواد غذایی را برای ما فراهم کند . ترجیحاً هر یک از این چراغها باید دارای کلید کنترل مجزا باشند تا فقط در مواقع لزوم مورد استفاده قرار گیرند .

برای تأمین نور کافی در سطح روی کابینت ها نیز از آنجا که اغلب این سطوح در زیر کابینت های دیواری قرار دارند به راحتی می توان از چراغ های مهتابی که در زیر کابینت ها نصب می شوند بهره گرفت. به این ترتیب چراغ های نصب شده در زیر کابینت های دیواری بی آنکه دیده شوند و یا موجب آزار چشم باشند نور کافی را بر سطح روی کابینت ها می تابانند. چنانچه کابینت های زمینی عمیق باشند و نور محیط به اندازه کافی درون آنها را روشن نکند برای دسترسی راحت به وسایل داخل این نوع کابینت ها می توان چراغ های کوچکی در آنها نصب کرد که با کلیدهای اتوماتیک کنترل شوند و با باز و بسته شدن در کابینت ها روشن و خاموش شوند.
اگر در آشپزخانه شما محلی برای صرف غذا هست استفاده از چراغ های سقفی که ارتفاعشان قابل تنظیم است دقیقا در بالای میز غذاخوری ایده خوبی است. این چراغ ها می توانند هنگام صرف غذا روی میز را به خوبی روشن کنند و در مواقعی که از میز استفاده نمی شود فضای کلی آشپزخانه را روشنایی ببخشند. طبقات داخل کابینت های در شیشه ای را نیز می توان با استفاده از روش های گوناگون روشنایی بخشید. یکی از بهترین راه ها نصب چراغ های کوچک در قسمت بالا و یا پایین کابینت است

[textmarker color=”CF2900″]دانستنی های کابینت[/textmarker]

[textmarker color=”00AB0B”]کابینت[/textmarker]
نقطه ی شروع کار برای هر آشپزخانه ای، کابینت های آن است؛ چرا که نمای ظاهر آشپزخانه ارتباط تنگاتنگی با شکل و نمای کابینت ها دارد. ضمن آنکه کابینت های آشپزخانه باید به صورتی طراحی شوند که نیازهای افراد را به سهولت برآورده کنند. بنابراین نخستین نکته درانتخاب کابینت این است که چه نوع کابینتی بهترین کارآیی را برای شما بعمل می آورد. از این رو کابینت ها را می توان از حیث سفارشی بودن و قیمت به سه دسته طبقه بندی کرد :[textmarker color=”00AB0B”]معمولی[/textmarker]اندازه و شکل این کابینت ها مطابق استانداردهای متداول است و تقریبا بصورت پیش ساخته وجود دارند. معمولا اگر سفارشی از این نوع به کارگاهی برسد همان روز و یا حداکثر ظرف چند روز نصاب می تواند آن را برای مشتری نصب کند. ابعاد و اندازه ها و همچنین شکل و حالت این نوع کابینت کاملا محدود است ولی نکته قوت این نوع کابینت ها در قیمت رقابتی آنهاست که برای همه مناسب است .[textmarker color=”00AB0B”]نیمه سفارشی[/textmarker]
در این نوع کابینت ها، مشتری می تواند از بین دو گزینه اندازه و شکل، یکی را با توجه به بودجه و موقعیت آشپزخانه اش انتخاب کند. معمولا این نوع کابینت را پس از آن که سفارش به کارگاه رسیده باشد می سازند. از این رو، زمان آماده سازی این نوع کابینت بیشتر از کابینت های معمولی خواهد بود. در این نوع کابینت ها وجود دو گزینه انتخابی شکل و اندازه باعث می شود مشتریان امکان انتخاب بیشتری داشته باشند. ولی از سوی دیگر به دلیل اعمال نظر مشتریان در انتخاب شکل و اندازه ی دلخواه قیمت تمام شده آنها نسبت به کابینتهای معمولی بالاتر می باشد.[textmarker color=”FFFFFF”]سفارشی[/textmarker]
این نوع کابینت ها دست ساز بوده و تقریبا به هر شکل و حالتی که مشتری مایل باشد آماده می شوند. کابینت سازانی که بصورت سفارشی کار می کنند می توانند تقریبا با هر شکل و حالتی کار کرده و خواستهای شما را برآورده سازند. از طرف دیگر باید گفت که این نوع کابینت ها نسبت به انواع دیگر (معمولی و نیمه سفارشی) گران تر نیز می باشند و قیمت نهایی آنها با توجه به اندازه، مواد مصرفی و گزینه های انتخابی متغیر خواهد بود. زمان ارسال و نصب سفارش نیز با توجه به برنامه کاری کابینت ساز متفاوت خواهد بود .

[textmarker color=”00AB0B”]ملحقات و لوازم جانبی[/textmarker]
در کابینت های سفارشی و نیمه سفارشی شما می توانید از انواع ملحقات و لوازم جانبی برای کارایی بیشتر استفاده کنید ولی این بدان معنا نیست که کابینت های معمولی هیچگونه لوازم جانبی ندارند. کارایی این دسته از کابینتها را نیز می توان با نصب انواع قفسه، سینی، کشو و سایر ملحقات تا حد زیادی افزایش داد .

[textmarker color=”00AB0B”]یراق آلات[/textmarker]
استفاده از یراق آلات زیبا همانند استفاده از طلا و جواهرآلات می باشد که برای تکمیل، تزئین و گیرایی کابینتها امری ضروری می باشد. ساده ترین کابینت ها نیز با استفاده از قفل و دستگیره های زیبا و جالب توجه، نمای زیبایی پیدا می کنند. باید یادآوری کرد که یراق آلات در ابتدا انجام وظیفه محوله را بر عهده داشته و در درجه بعد به عنوان عنصر زیبایی بخش به کابینت محسوب می شوند. از سوی دیگر باید توجه داشته باشید که یک دستگیره بسیار زیبا اگر در عمل فاقد کار آرایی مورد نظر باشد به هیچ کار نمی آید زیرا که نمی تواند وظیفه اصلی خود را که همان باز کردن درب قفسه یا کشیدن کشوهای کابینت است را انجام دهد.

در آشپزخانه های قدیم که مانند امروز دارای کابینت های ثابت و جاسازی شده و محل مشخصی برای اجاق گاز، یخچال و دیگر وسایل آشپزخانه نبودند ،نورپردازی اغلب به وسیله یک چراغ آویز سقفی که در مرکز سقف آشپزخانه نصب می شد انجام می گرفت. چرا که اغلب فعالیت های داخل آشپزخانه ( مانند آماده سازی مواد غذایی ) بر روی میز وسط آشپزخانه انجام می شد. اما آشپزخانه های امروزی با ردیفی از کابینت ها ، اجاق و یخچال جاسازی شده به موازات و در کنار دیوارهای آشپزخانه نیازمند شیوه دیگری از نورپردازی هستند. در آشپزخانه های امروزی قسمت اعظم کار در آشپزخانه بر روی سطح کابینت ها در کنار اجاق گاز و یا شیر آب و سینک ظرفشویی انجام می شود که در اغلب آشپزخانه ها همگی در کنار دیوار قرار دارند اما هنوز چراغ های سقفی از وسط سقف آشپزخانه آویزان هستند ، در نتیجه افراد اغلب پشت به منبع نور و در زیر سایه خود مشغول به کار هستند و هنگام کار از نور کافی برخوردار نیستند. با توجه به تغییرات ساختار آشپزخانه های امروزی نسبت به گذشته ، ما در بخش هایی از آشپزخانه که اغلب محل انجام کار محسوب می شود به نور کافی نیاز داریم. مانند سطح روی اجاق گاز، سینک ظرفشویی و سطوح روی کابینت ها که برای آماده سازی وسایل آشپزی و مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر نیاز به روشنایی در این اماکن، فضای کلی آشپزخانه نیز باید از نور کافی برخوردار باشد. همچنین در بسیاری از آشپزخانه ها بعضی از کابینت ها با درهای شیشه ای و به صورت ویترین ساخته شده اند تا از آنها برای به نمایش گذاشتن ظروف زیبا و تزئینی استفاده شود. این کابینت ها نیز نیاز به نورپردازی داخلی دارند. به این ترتیب ما نیاز به یک مجموعه منابع نوری داریم که هریک به صورت جداگانه قابل کنترل باشند.

نور کافی برای سطح روی اجاق گاز در آشپزخانه هایی که دارای یک هواکش یا هود در بالای اجاق گاز هستند به راحتی توسط چراغ هواکش تأمین می شود. اگر بالای اجاق گاز، هواکش مجهز به چراغ وجود ندارد باید یک چراغ قابل تنظیم در بالای اجاق گاز نصب شود. همچنین بالای سینک ظرفشویی نیز به یک چراغ نیاز تا شب هنگام نور کافی برای شست و شوی ظروف و مواد غذایی را برای ما فراهم کند. ترجیحاً هر یک از این چراغ ها باید دارای کلید کنترل مجزا باشند تا فقط در مواقع لزوم مورد استفاده قرار گیرند.

برای تأمین نور کافی در سطح روی کابینت ها از آنجا که اغلب این سطوح در زیر کابینت های دیواری قرار دارند به راحتی می توان از چراغ های مهتابی که در زیر کابینت ها نصب می شوند بهره گرفت. به این ترتیب چراغ های نصب شده در زیر کابینت های دیواری بی آنکه دیده شوند و یا موجب آزار چشم باشند نور کافی را بر سطح روی کابینت ها می تابانند. چنانچه کابینت های زمینی عمیق باشند و نور محیط به اندازه کافی درون آنها را روشن نکند برای دسترسی راحت به وسایل داخل این نوع کابینت ها می توان چراغ های کوچکی در آنها نصب کرد که با کلیدهای اتوماتیک کنترل شوند و با باز و بسته شدن در کابینت ها روشن و خاموش شوند.

اگر آشپزخانه شما محل صرف غذا نیز هست استفاده از چراغ های سقفی که ارتفاعشان قابل تنظیم است درست در بالای میز غذاخوری ایده خوبی است. این چراغ ها می توانند هنگام صرف غذا روی میز را به خوبی روشن کنند و در مواقعی که از میز استفاده نمی شود فضای کلی آشپزخانه را روشنایی ببخشند