متخصصان انگلیسی در سال ۱۸۴۶ برای نخستین بار موفق به پرورش نوعی نیلوفر آبی عظیم در اروپا شدند که قطر برگ‌های آن به دو متر می‌‌رسید. پاکستون ــ معمار انگلیسی تبار ــ با دیدن استحکام برگ‌های سنگین نیلوفر آبی به مطالعه‌ی قفسه‌بندی مدور و ساختار شعاعی این گل پرداخت. حاصل این کاوش ابداع ساختار جدید برای سقف سبک شیشه‌ای در ساختمان بود که در قصر کریستال نمایشگاه جهانی لندن در سال ۱۸۵۱ عرضه و موفق به جلب نظر منتقدان شد.
نمونه ای از دستاورد ها
الهام از نقش پولک‌ها و ساختار پوست کوسه برای اختراع نوعی رنگ هواپیما که نیروی اصطکاک هوا را به شدت کاهش میدهد؛ فقط نمونه‌ای از دستاوردهای مهندسی این برخورد جدید بود. نمایشگاه مونترال در ۱۹۶۷ اثر فِرای اِتو با الهام از تارهای محکم عنکبوت یا ایستگاه ته‌ژه‌وه شهر لیون در ۱۹۸۹ اثر سانتیاگو کالاتراوا با الهام از بدن سبک پرنده ساخته شدند؛ اما بیونیک در معماری فقط به کندوکاو در ساختار بهینه‌ی جانداران و کاوش در «نحوه‌ی عملکردها» نمی‌پردازد، بلکه طیف گسترده‌ای از برخوردهای جدید را می‌توان امروزه به بیونیک نسبت داد.
نمونه ها
این ساختمان در برلین نمونه‌ای از یک طراحی کارآمد را به نمایش گذاشته
برج مسکونی(Turning Torso)
معماری بیونیک برج تورنینگ تورسو
برج مسکونی (Turning Torso) در یکی از مناطق حساس مالموی سوئد و در بندرگاه غربی این شهر قرار گرفته است. سانتیاگو کالاتراوا برای طراحی این بنا، معماری و مجسمهسازی را با درک قدرت مهندسی در هم آمیخت. طراحی معمار برای این ساختمان بر اساس تأثیر فرم بدن انسان در حال حرکت قرار دارد. ساختمان اصلی از نُه واحد مکعبی شکل به وجود آمده که هر کدام شامل پنج طبقه است. این ساختمان در یک هسته‌ی مرکزی بتنی قرار دارد که آسانسورهای داخلی و راه‌پله را در خود جای میدهد و ارتباط طبقات از طریق آن‌ها برقرار می‌شود. این نُه مکعب از پایین تا بالا ۹۰درجه دَوَران پیدا می‌‌کنند که شامل ۵۴ طبقه است.
برج مخابراتی بارسلونا
برج مخابراتی بارسلونا
کالاتراوا سازه‌ای درخت مانند ساخته است، ولی این طرح نیز فرم اسکلت را به ذهن مُتبادر میکند.
ایستگاه راه‌آهن فرودگاه شهر لیون نگرانی دراز مدّت کالاتراوا، ساختن بنایی مانند چشم انسان بود که پس از چند بار تلاش و آزمایش در مجسمهسازی، در نهایت مبنای طراحی ایستگاه راه‌آهن فرودگاه لیون قرار گرفت. وی بر این باور بود که ساختمان‌ها باید با محیط اطراف‌شان پیوستگی و ارتباط داشته باشند و یک بسته و منظر هرگز نباید ایستا و ساکن دیده شود و همواره موضوع‌های متحرک و پویایی وجود دارند. او این جنبه پویای محیط را می‌شناخت و در کارش از آن بهره می‌برد.
پل آلامیلو
پل آلامیلو
پل آلامیلو ــ درشهر سویل اسپانیا ــ یکی از شاهکارهایی است که در سانتیاگو کالاتراوا قرار دارد که برای برگزاری نمایشگاه (Expo 92) در شهر سویل طراحی و به عنوان ورودی اصلی دانشگاه در نظر گرفته شد. کالاتراوا در طراحی این پل همانند سایر آثارش؛ مرزهای بین مهندسی، معماری، هنر و کاربری را ادغام کرد و اثری زنده و پویا به وجود آورد که حرکت را در ذهن تداعی میکند.
نورمن فاستر و معماری بیونیک
در میان معماران معاصر و صاحب سَبک، نورمن فاستر از کسانی است که توجه به عوامل زیست‌‌محیطی و حفظ حرمت آن‌ها را از آغازین مراحل کار حرفه‌ای خود همواره در نظر داشته و این نگرش را تقریباً در تمام پروژه‌هایش تحقق بخشیده است. فاستر معماری است که همواره با وجود استفاده از بهترین و آخرین فناوری ساخت؛ کوشیده تعاملی عمیق و سودمند بین ساختمان و عناصر طبیعی پیرامونش ایجاد کند. مکان عملکرد، انعطاف‌پذیری، جهت، فرم، سازه، سیستم‌های گرمادهی، تهویه و مصالح به‌کار رفته در ساختمان همگی عواملی‌اند که در میزان انرژی لازم برای ساخت، بهره گیری و نگه‌داری آن دخیل‌اند.
اندیشه‌های گِرگ لین – greg lynn
گرگ لین متولد ۱۹۶۴ سردمدار نظریه‌ای جدید در بحث بیونیک در معماری به‌شمار می‌رود.
ابزار این مهندسان و معماران، سیستم‌های رایانه‌ای جدیدی است که نه تنها طراحی سه بُعدی را از ابتدا ممکن می‌‌کنند؛ بلکه به موازات آن محاسبه‌ی طراحی مدل‌های ریاضی پیچیده، فرم‌های غیرهندسی و شبیه‌‌سازی فرایندهای زنده را امکان‌‌پذیر می‌‌سازند؛ اما لین در این میان رایانه را به نوعی دیگر استفاده میکند.
بشر از دیرباز همواره در حال الهام از طبیعت در ساخت‌وساز بوده است. در طول تاریخ تکامل، هرگاه مسیر حرکت بشر از رفتار طبیعت فاصله گرفته؛ سبب شده تا پدیده‌های مشهودی به عنوان آسیب‌های طبیعی یا معضلاتی برای آیندگان پدید آیند. پیروی او از طبیعت در آثار مهندسی و هنر معماری دیده می‌شود که موجب خلق آثار بسیار زیبا و گوناگونی شده است.
معماری بیونیک به مفهوم الهام‌پذیری از طبیعت در هنر طراحی بناست. آنچه امروزه نمود ویژه‌ای در طرح‌های مهندسی دارد، آن است که متخصصان از زوایای گوناگون معماری و مهندسی سعی در حرکت به این سمت دارند، ولی آنچه که در طراحی ساختمان‌های هزاره‌ی سوم به آن نیاز دارد، موضوع هماهنگی و تعامل معماری و فناوری در این امر است.
بررسی معماری بیونیک
در این‌جا سعی داریم تا با بررسی معماری بیونیک موضوع اصالت طرح را از دیدگاه سازه و معماری و منطبق با رفتار طبیعی و نیازهای زندگی متکی بر تکنولوژی در قرن حاضر بررسی نماییم و ضروری است تا این دیدگاه القا گردد که در هزاره‌ی سوم مسیر آموزش و روند طراحی بناها باید به صورت ایجاد کار گروهی متشکل از معمار، طراح سازه، طراح تأسیسات برقی و مکانیکی با دیدگاه بهره‌گیری از طبیعت و اصل حداقل مصرف انرژی و معماری سبز با یکدیگر باشد تا طرح به صورت بهینه خلق شود. در نهایت در صورت رعایت معماری بیونیک با این دیدگاه، زیبایی کالبدی و اصالت طرح به ارمغان خواهد آمد و نیازی به ایجاد زیبایی ظاهری با مفاهیم کاذب نخواهد بود.
معیارها
امروزه و در ادامه‌ی روش‌های آموزش تدوین شده در سده‌ی بیستم مهندسین سازه به‌نحوی آموزش می‌بینند که معیار اصلی آن‌ها کاربری توأم با ایمنی، اقتصادی و پایایی دارد و پرداختن به مباحث زیبایی‌شناسی را وظیفه‌ی اصلی معمار می‌دانند. از سویی معماران نیز در دانشکده‌های معماری دارای آموزش‌های لازم برای بهره‌گیری و درک مناسب از تکنولوژی و دیدگاه‌های مدرن سازه‌ای به صورت کاملاً عمیق نیستند.
مشکلات رایج
در عرف رایج، معماران دیدگاه‌های خاص هنری خود را دارند و کارشناسان طراح سازه، تأسیسات برقی و مکانیکی سعی در برآورده نمودن خواسته‌ی زیبایی ظاهری دارند. با نگرش و بازگشت به طبیعت از نظر استفاده‌ی فنی از فرم، حجم، تبادل انرژی و ساختارهای ایستایی؛ در عمل اگر چهار شاخه‌ی طراحی به شکل مشترک در طراحی بنا از آغاز دخالت نمایند، بهترین پاسخ به دست می‌آید.
انسان و طبیعت
طبیعت همواره منبع بی‌پایان الهامات خلاقانه‌ی بشر بوده و خواهد بود. انسان با مطالعه و تحلیل فرایندهای رفتاری، شکلی و ساختاری طبیعت همواره بسیاری از مسایل حیاتی را حل نموده و همچنان به این کار ادامه میدهد.
معماری بیونیک (۲)
تاریخ معماری بیونیک
قرن‌هاست که بشر در رابطه‌ای تنگاتنگ با طبیعت بسر برده و برای رفع نیازهای اولیه‌اش از آن الهام می‌گیرد. معماری بیونیک در ابتدا و در تاریخ تمدن فراعنه در مصر، شاهنشاهی ایران، پادشاهی یونان و امپراتوری روم و بیزانس به شکل آشکاری قابل ردیابی است.
امروزه پانصد سال پس از داوینچی؛ مهندسان رشته‌های مختلف برای ایجاد ارتباط بین قوانین علوم فنی با دنیای جانداران، تلاشی مشابه دارند که متأسفانه در نیمه‌ی دوم قرن بیستم این نوع تفکر یکپارچه فراموش شده و تنها منظر هنر، فناوری و دانش نیز به صورت مجرد با هم آمیخته شده‌اند.
دستاورد ها
متخصصان انگلیسی در سال ۱۸۴۶ برای نخستین بار موفق به پرورش نوعی نیلوفر آبی عظیم در اروپا شدند که قطر برگ‌های آن به دو متر می‌‌رسید. پاکستون ــ معمار انگلیسی تبار ــ با دیدن استحکام برگ‌های سنگین نیلوفر آبی به مطالعه‌ی قفسه‌بندی مدور و ساختار شعاعی این گل پرداخت. حاصل این کاوش ابداع ساختار جدید برای سقف سبک شیشه‌ای در ساختمان بود که در قصر کریستال نمایشگاه جهانی لندن در سال ۱۸۵۱ عرضه و موفق به جلب نظر منتقدان شد.
نمونه ای از دستاورد ها
الهام از نقش پولک‌ها و ساختار پوست کوسه برای اختراع نوعی رنگ هواپیما که نیروی اصطکاک هوا را به شدت کاهش میدهد؛ فقط نمونه‌ای از دستاوردهای مهندسی این برخورد جدید بود. نمایشگاه مونترال در ۱۹۶۷ اثر فِرای اِتو با الهام از تارهای محکم عنکبوت یا ایستگاه ته‌ژه‌وه شهر لیون در ۱۹۸۹ اثر سانتیاگو کالاتراوا با الهام از بدن سبک پرنده ساخته شدند؛ اما بیونیک در معماری فقط به کندوکاو در ساختار بهینه‌ی جانداران و کاوش در «نحوه‌ی عملکردها» نمی‌پردازد، بلکه طیف گسترده‌ای از برخوردهای جدید را می‌توان امروزه به بیونیک نسبت داد.
نمونه ها
این ساختمان در برلین نمونه‌ای از یک طراحی کارآمد را به نمایش گذاشته
برج مسکونی(Turning Torso)
معماری بیونیک برج تورنینگ تورسو
برج مسکونی (Turning Torso) در یکی از مناطق حساس مالموی سوئد و در بندرگاه غربی این شهر قرار گرفته است. سانتیاگو کالاتراوا برای طراحی این بنا، معماری و مجسمهسازی را با درک قدرت مهندسی در هم آمیخت. طراحی معمار برای این ساختمان بر اساس تأثیر فرم بدن انسان در حال حرکت قرار دارد. ساختمان اصلی از نُه واحد مکعبی شکل به وجود آمده که هر کدام شامل پنج طبقه است. این ساختمان در یک هسته‌ی مرکزی بتنی قرار دارد که آسانسورهای داخلی و راه‌پله را در خود جای میدهد و ارتباط طبقات از طریق آن‌ها برقرار می‌شود. این نُه مکعب از پایین تا بالا ۹۰درجه دَوَران پیدا می‌‌کنند که شامل ۵۴ طبقه است.
برج مخابراتی بارسلونا
برج مخابراتی بارسلونا
کالاتراوا سازه‌ای درخت مانند ساخته است، ولی این طرح نیز فرم اسکلت را به ذهن مُتبادر میکند.
ایستگاه راه‌آهن فرودگاه شهر لیون نگرانی دراز مدّت کالاتراوا، ساختن بنایی مانند چشم انسان بود که پس از چند بار تلاش و آزمایش در مجسمهسازی، در نهایت مبنای طراحی ایستگاه راه‌آهن فرودگاه لیون قرار گرفت. وی بر این باور بود که ساختمان‌ها باید با محیط اطراف‌شان پیوستگی و ارتباط داشته باشند و یک بسته و منظر هرگز نباید ایستا و ساکن دیده شود و همواره موضوع‌های متحرک و پویایی وجود دارند. او این جنبه پویای محیط را می‌شناخت و در کارش از آن بهره می‌برد.
پل آلامیلو
پل آلامیلو
پل آلامیلو ــ درشهر سویل اسپانیا ــ یکی از شاهکارهایی است که در سانتیاگو کالاتراوا قرار دارد که برای برگزاری نمایشگاه (Expo 92) در شهر سویل طراحی و به عنوان ورودی اصلی دانشگاه در نظر گرفته شد. کالاتراوا در طراحی این پل همانند سایر آثارش؛ مرزهای بین مهندسی، معماری، هنر و کاربری را ادغام کرد و اثری زنده و پویا به وجود آورد که حرکت را در ذهن تداعی میکند.
نورمن فاستر و معماری بیونیک
در میان معماران معاصر و صاحب سَبک، نورمن فاستر از کسانی است که توجه به عوامل زیست‌‌محیطی و حفظ حرمت آن‌ها را از آغازین مراحل کار حرفه‌ای خود همواره در نظر داشته و این نگرش را تقریباً در تمام پروژه‌هایش تحقق بخشیده است. فاستر معماری است که همواره با وجود استفاده از بهترین و آخرین فناوری ساخت؛ کوشیده تعاملی عمیق و سودمند بین ساختمان و عناصر طبیعی پیرامونش ایجاد کند. مکان عملکرد، انعطاف‌پذیری، جهت، فرم، سازه، سیستم‌های گرمادهی، تهویه و مصالح به‌کار رفته در ساختمان همگی عواملی‌اند که در میزان انرژی لازم برای ساخت، بهره گیری و نگه‌داری آن دخیل‌اند.
اندیشه‌های گِرگ لین – greg lynn
گرگ لین متولد ۱۹۶۴ سردمدار نظریه‌ای جدید در بحث بیونیک در معماری به‌شمار می‌رود.
ابزار این مهندسان و معماران، سیستم‌های رایانه‌ای جدیدی است که نه تنها طراحی سه بُعدی را از ابتدا ممکن می‌‌کنند؛ بلکه به موازات آن محاسبه‌ی طراحی مدل‌های ریاضی پیچیده، فرم‌های غیرهندسی و شبیه‌‌سازی فرایندهای زنده را امکان‌‌پذیر می‌‌سازند؛ اما لین در این میان رایانه را به نوعی دیگر استفاده میکند.
مهران هستم ! کارشناس ارشد معماری از دانشگاه کوثر قزوین ، حدود 9 ساله که به صورت حرفه ای در حوزه طراحی معماری و گرافیک فعالیت دارم ، این وبسایت رو با گرایش "گرافیک معماری" راه اندازی کردم. تهیه کننده و گوینده ی مستند شکوه معماری هستم و علاقمند به تمام هنرهای جهان! من معتقدم که تک به تک ما دارای یک استعداد منحصر به فرد هستیم و اگر در خودمون پیداش کنیم، میتونیم یک دنیا رو تغییر بدیم! حتی در سخت ترین شرایط ...
